Na rodzimym rynku transportowym i spedycyjnym odnotować można istotny wzrost przewozów towarowych transportowanych z rynków azjatyckich do Polski lub pozostałych państw członkowskich Unii Europejskiej, które przemieszczane są przez terytorium Polski.
Problematyka sprawy
W swojej praktyce zawodowej nierzadko spotykam się z sytuacją, w której przewoźnik będący polskim podatnikiem VAT czynnym („Przewoźnik”) uczestniczy w transgranicznym transporcie towarowym na rzecz przedsiębiorcy transportowego będącego podatnikiem w państwie trzecim („Kontrahent”), w ten sposób, iż podejmuje powierzony mu towar w określonym w porcie znajdującym się na terytorium Polski i dokonuje jego przewozu drogowego do innego określonego miejsca na terytorium Polski („Transport”).
Prawnopodatkowy charakter Transportu
W myśl art. 83 ust. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług („VatU”), przez pojęcie transportu międzynarodowego dla celów VAT rozumieć należy m. in. przewóz lub inny sposób przemieszczenia towarów z miejsca ich wyjazdu, znajdującego się poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca ich przyjazdu, znajdującego się na terytorium Polski.
Zważywszy, że Przewoźnik przejmuje towary dopiero w Polsce i dokonuje jego dostawy również w Polsce, to dokonywany przez niego Transport nie spełnia przesłanki uznania go za transport międzynarodowy – brak jest bowiem przemieszczenia przez Przewoźnika towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Polski. Zważywszy jednak, iż przewóz towarów przez Przewoźnika dokonywany jest w całości na terytorium Polski, świadczoną przez Przewoźnika usługę należy uznać za usługę transport towarów wykonywaną w całości na terytorium Polski i stanowiącą część usługi transportu międzynarodowego.
Właściwa stawka VAT i warunki jej stosowania
Zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania stawek obniżonych („Rozporządzenie”), jeżeli transport towarów jest wykonywany w całości na terytorium Polski i stanowi część usługi transportu międzynarodowego, do transportu takiego zastosowanie znajduje 0% stawka VAT, pod warunkiem posiadania przez Przewoźnika dokumentów stanowiących dowód wykonania Transportu, o których mowa w art. 83 ust. 5 pkt 1 VatU.
W myśl rzeczonego art. 83 ust. 5 pkt 1 VatU, dokumentem stanowiącym dowód wykonania usługi jest m. in. konosament morski z którego jednoznacznie wynika, iż na skutek przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim. Obok konosamentu, Przewoźnik winien posiadać fakturę wystawioną przez podmiot dokonujący transportu międzynarodowego, którym w praktyce będzie armator dokonujący morskiego transportu towarów do polskiego portu.
Ponadto, jeśli przedmiotem usługi transportowej są towary importowane, to obok ww. dokumentów stanowiących dowód wykonania usługi, Przewoźnik, dla celów zastosowania 0% stawki VAT, powinien posiadać dokument potwierdzony przez urząd celno-skarbowy, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów, np. dokument SAD („Dokument celny”).
Miejsce świadczenia
W komentowanym przypadku, miejscem świadczenia Transportu będzie Polska, gdyż w myśl art. 28f ust. 1a pkt 2 VatU miejscem świadczenia usług transportu wykonywanego w całości na terytorium Polski na rzecz usługobiorcy będącego podatnikiem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium państwa trzeciego, jest terytorium Polski.
Podsumowanie
Podsumowując wskazać należy, iż w sytuacji, gdy Przewoźnik świadczy usługę transportową rozpoczynającą się w momencie podjęcia w polskim porcie towarów transportowanych uprzednio z terytorium państwa trzeciego przez innego przewoźnika i kończącą się z chwilą dostawy tych towarów do określonego miejsca w Polsce, usługa taka nie stanowi usługi transport międzynarodowego. W takim wypadku, Transport rozumieć należy jako usługę transportu towarów, wykonywaną w całości na terytorium Polski i stanowiącą część usługi transportu międzynarodowego.
W powyższym wypadku, miejscem świadczenia Transportu będzie Polska, gdyż miejscem świadczenia usług transportu wykonywanego w całości na terytorium Polski na rzecz usługobiorcy będącego podatnikiem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej na terytorium państwa trzeciego, jest terytorium Polski.
Sam Transport podlegać będzie opodatkowaniu według 0% stawki VAT, pod warunkiem posiadania przez Przewoźnika dokumentów stanowiących dowód wykonania Transportu, takich jak np. konosament. Z uwagi na fakt, iż towary będące przedmiotem Transportu są importowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, obok ww. dowodu wykonania Transportu, Przewoźnik – dla celów zastosowania 0% stawki VAT – winien posiadać także Dokument celny. W przeciwnym razie, zastosowanie znajdzie podstawowa, 23% stawka VAT.